گفت و گوی صمیمی با مهدیه بتویی از هنرمندان انتشارات حوزه مشق
مصاحبه با نویسنده داستان
لطفا خودتان را برای مخاطبان مجموعه بزرگ حوزه مشق معرفی کنید: عرض سلام و ادب خدمت شما و مخاطبان فرهیخته انتشارات خوب حوزه مشق مهدیه بتویی هستم کارشناس رشته فقه و دانشجوی رشتهی حقوق از کودکی به نوشتن علاقهمند بودم و از یازده سالگی نوشتن رو آغاز کردم و موفق به چاپ ۴ کتاب مشترک با دیگر نویسندگان عزیز یک کتاب مستقل که مجموعه داستانهای خودم است و تعداد زیادی مقالات ادبی و داستانهای کوتاه در مطبوعات محلی شدم و همچنین مقامات مختلفی در مسابقات ادبی کشوری کسب کردم
چه چیزی شما را به نوشتن داستان علاقهمند کرده است و چگونه شروع کردهاید؟ مادر و پدرم هر دو مینویسند پدرم شعر و مقالات علمی و مادرم به نوشتن دلنوشته در دفتر روزمرهاش اکتفا میکند به همین خاطر من با نوشتن بیگانه نبودم و گاهی یواشکی به دفتر مادرم سرک میکشیدم و این علاقه در من به این واسطه شکل گرفت به یاد دارم که اولین بار در زنگ انشاء کلاس پنجم ابتدایی بود که انشایی در رابطه با موضوع زمستان نوشتم از دیدگاه یک درخت نوشته بودم که کنار آن کودکان آدم برفی ساخته بودند و آدم برفی آرزو میکرد که ای کاش هیچوقت زمستان تمام نشود و درخت از زمستان سرد خسته شده و بیصبرانه منتظر بهار بود و از زیبایی هایش برای آدم برفی ساعت ها صحبت میکرد ولی آدم برفی درکی از بهار نداشت و پایان خود را در گرم شدن هوا میدید … هنوز چشمان متعجب و پر شوق معلم خوبم سرکارخانم عمرانی عزیز که حتما الان باز نشسته شده را خوب به خاطر دارم و همیشه دعایشان میکنم از من پرسید خودت نوشتهای گفتم بله همان لحظه موضوع جدیدی ارائه داد و گفت سر کلاس همه دانشآموزان بنویسند و من باز هم نوشتم و شگفت زده تر سریعا موضوع استعداد من در نوشتن را با مدیر مدرسه و مادر و پدرم در میان گذاشت و همین باعث شد تا به لطف پدر و مادر عزیزم با آموزش و تمرین این قوه در وجود من تقویت شود
آیا داستاننویسی برای شما یک هدف بلندمدت است یا یک هنر عاشقانه؟ هیچوقت نتوانستم این دو هدف را از هم تمیز دهم به نظر من نوشتن، تلفیقی از یک هنر عاشقانه و یک هدف بلند مدت است هنر عاشقانه است چرا که به نظرم داستان نویسی یک عشق است و سرشت آن مهر وعواطف قلبی است و هدفمند است از جهتی که نویسندگی رسالتی است که از طریق آن میتوان تجربه، دیدگاه، فرهنگ، هنر و زندگی را در قالب کلمات به جایجای دنیا صادر و به سمع و نظر آیندگان برسانیم
چه عواملی در انتخاب شما برای نوشتن داستانها مؤثر بودهاند؟
مهم ترین عاملی که میشه گفت من رو ترغیب به نوشتن کرد این بود که با نوشتن میشود حرف ها و تجربیات هر دوره از زندگی را به آیندگان منتقل کرد به نوعی پل ارتباطی میان انسان هاست به بیانی دیگر نوشتن تریبونی است برای نویسنده که بتواند احساسش را انتقال نظرش را القا و حرفش را به گوش مخاطب برساند
فرآیند نوشتن داستان برای شما چگونه است؟ آیا روش خاصی برای طراحی داستان، توسعه شخصیتها و ساختاردهی داستان دارید؟
داستان نویسی اول از همه بستگی به موضوع دارد در ابتدا باید موضوعی در نظر گرفت در خصوص موضوع اطلاعات مفید گردآوری کرد سپس فکر کرد و ایدهای بکر را ترسیم کرد سپس دیدگاه را مشخص کرده و شخصیت هارا سازماندهی میکنیم سپس به خلق داستان پرداخته و در نهایت پایانی در خور مینویسیم
آیا تجربیات شخصی خود را در داستانهایتان استفاده میکنید؟ اگر بله، لطفاً توضیح دهید.
یادمه در دوران کودکی زمانی که مادرم برایم داستان میگفت تا به خواب روم داستانهایی که شخصیت آن ها خودم و یا اشخاصی شبیه به من بودن رو دوست نداشتم و اعتراض میکردم این خصوصیت از همان موقع گریبانگیر من شده اکنون نیز سعی میکنم که تجربیات شخصی خودم رو در روند شکلگیری داستان وارد نکنم ولی گاهی اوقات از کنترلم خارج میشه و ناخودآگاه این اتفاق میوفته ولی بیشتر سعی میکنم احساسم رو با قلمم بیامیزم و در متن داستانم از قضاوت و آوردن هر گونه تجربه شخصی خودداری کنم
داستانهایی که تاکنون نوشتهاید، کدامشان بیشترین تأثیر را بر خوانندگان داشتهاند و چرا؟
مثلی جالب در این خصوص هست که میگوید هیچ ماست بندی نمیگوید ماست من ترش است من هم باید بگویم که همهی داستانهای من تاثیرگذار هستند ولی معمولا داستانهایی که حول محور مسائل اجتماعی و مشکلات ملموس و از نظر زمانی نزدیک به مخاطب هستند تاثیر بیشتری نسبت به متون و داستانهای تاریخی دارند
آیا داستانهایتان هدفی خاص دارند؟ آیا قصد ترغیب خوانندگان به تفکر، تأمل یا تأثر را دارید؟
بله خیلی کم پیش میآید بدون هدفی خاص شروع به نوشتن کنم و اگر هم بنویسم در پایان خیلی دلچسب خودم نیست من سبک خاصی را در نوشتن دنبال میکنم و بیشتر در رابطه با مسائل اجتماعی و مشکلات جامعه مینویسم و سعیام برآن است که انرژی مثبت،حس خوب و روشن بینی نسبت به زندگی حال و آینده را به مخاطب القا کنم و با کلمات مخاطب را به تفکر و تعقل در خصوص موضوع مربوطه ترغيب کنم و با ایجاد آرامش روحی و فکری پلکانی هموار برای به دست آوردن اهداف و رسیدن به آمال و آرزوها شده و در این ماحصل که خوشبختی و سعادت جامعه است سهمی هر چند ناچیز داشته باشم
چگونه موضوعات جدید را برای داستانهایتان انتخاب میکنید؟ آیا موضوعات خاصی را ترجیح میدهید؟ بله موضوعاتی را ترجیح میدهم که اصطلاحا داغ و موضوع روز باشند چون معمولا داستانهای کوتاه اجتماعی مینویسم موضوعات مورد نظرم را در صفحات حوادث و اخبار جست و جو میکنم به طور مثال حملهی سگهای ولگرد به کودکان در میبد و یا گزارشی مربوط به خودکشی پسرکی جوان در تبریز به علت بیکاری و …
چگونه با نقدها و بازخوردهایی که درباره داستانهایتان دریافت میکنید، برخورد میکنید؟
انسان دارای قوه تعقل بوده و اساسا دارای آزادی بیان است و حق دارد به شکل محترمانه و با آداب هر هنری را هر دادهای را برسی و نقد کند از بازخوردهایی که نسبت به داستانهایم دریافت میکنم لذت میبرم هرچند اگر منفی باشند همین که مخاطب وقت گذاشته و آن را خوانده برایم کافیست و خب هر سری سلیقهای دارد ممکن است به مزاج بعضی بهترین داستان دنیا باشد و از نظر فردی دیگر اصلا خوب نباشد
آیا همکاری با سایر نویسندگان یا ویراستاران برای شما جذاب است؟ بله حتما چرا که نه من از نوشتن در هر صورت و به هر شکل اسقبال میکنم و دوست دارم خودم و قلمم را به چالش کشیده و تجربیات تازه کسب کنم
آیا از تکنیکها و روشهای خاصی در نوشتن داستان استفاده میکنید؟ خیر اینکه امضا و یا روش مشهود خاصی داشته باشم نه این اتفاق در داستانهای من نمیافتد چون همواره سعی میکنم مخاطب را با شیوه نوین، شخصیتهای مختلف و دیدگاههای متنوع غافلگیر کنم و این باعث میشود که روش خاص و تکراری نداشته باشم ولی سعی میکنم در حالیکه دیدگاهی واقع بینانه به موضوعات دارم و مشکلات را در قالب داستان مطرح میکنم و با زدن تلنگر حس چارهجویی را در مخاطب بیدار کرده در عین حال با امید دهی و تزریق تفکری عامل، جهت ساخت مدینهای فاضله و آیندهای روشن گام برداشته و مخاطب را با خود همراه کنم چنانکه سعدی در این باب گفت که مشکلات و مردم دردمند جامعه همانند مور گرفتار در طاساند و قدرت فکری نیروهای فرهنگی رهاننده مور از طاس لغزنده هستند.
چه نکاتی را به نویسندگان جوان توصیه میکنید که قصد داشته باشند داستانهای خود را منتشر کنند؟
نکتهای که باید به آن اشاره کنم این است که تنها استعداد و علاقه کارساز نیست تمرین و مطالعه بسیار مهم است نویسندگی یک شبه و با نوشتن چند داستان به وجود نمیآید باید در این خصوص تجربه کسب کرد ابتدا جامعه و مردم خود را شناخت سپس جهانبینی خود را نسبت به اقوام و ملل دیگر توسعه بخشید و در قالب یافتهها با تجربه گذشته و اندوخته حال و آینده مطالب را به روز و پربار ساخت.
آیا از نویسندگان دیگر برای الهامگیری استفاده میکنید؟
خیر نویسنده خاصی را برای الهامگیری در داستان هایم نمیشناسم ولی نویسندگان خوب زیادی را سراغ دارم که سبک نوشتاری آن ها با من متفاوت بوده ولی بسیار قابل و موفق هستند و همکاران عزیزی که زیبا قلم میزنند و از خواندن اثر آنها نهایت لذت را میبرم و مشعوف میشوم
چگونه با تغییرات جامعه و فرهنگ سازگار می شوید و آنها را در داستان هایتان بازتاب می دهید؟
تطبیق در جامعه سخت نیست اگر خود را جدا از جامعه و مردم نبینیم و شناخت کافی از نهادهای فرهنگی و جامعه داشته باشیم بنابر این اگه تغیری رخ دهد حتما من و داستانهای من هم دستخوش تغییرات میشود چرا که انسان طبعا موجودی سازگار و تطبيق پذیر است و ما هم از این قاعده مستثنی نیستیم نهایتا باید سعی کنیم تا قلم و تفکرمان در راستای بهبود و تسریع پیشرفت جامعه و پر بار شدن منافع ملی باشد
صحبت پایانی برای مخاطبان حوزه مشق: خیلی خوشحال شدم در خدمتتون بودم ممنونم از انتشارات بسیار عالی حوزه مشق امیدوارم در آینده نزدیک همکاری فرهنگی و هنری مطلوبی داشته باشیم از مخاطبان عزیز که وقت گذاشتند صمیمانه تشکر میکنم موفق و پیروز باشید
خدمات ما شامل چاپ کتابهای شعر، داستان، رمان، دلنوشته، کتاب کودک، ترجمه و تبدیل پایاننامه به کتاب است. شما هم اگر رویایی در سر دارید، با ما در تماس باشید:
09191570936
09393353009
https://hozeyemashgh.ir
انتشارات حوزه مشق؛ جایی برای رویش، قلم و جاودانگی